Παίρνοντας παράδειγμα από τους Καναδούς συναδέλφους τους, οι εργασιακές διεκδικήσεις των οποίων στέφθηκαν με επιτυχία λίγα χρόνια νωρίτερα, και ωθούμενοι από τον γενικότερο εργατικό αναβρασμό των δεκαετιών του 1870 και του 1880, οι εργάτες των Ηνωμένων Πολιτειών προχώρησαν σε εξαιρετικά μαζικές κινητοποιήσεις τον Μάιο του 1886, διεκδικώντας μείωση των ωρών εργασίας και καλύτερες εργασιακές συνθήκες. Με κύριο σύνθημα «οκτώ ώρες δουλειά, οκτώ ώρες ξεκούραση, οκτώ ώρες ελεύθερος χρόνος» («eight hours for work, eight hours for rest, eight hours for what we will»), εκατοντάδες χιλιάδες εργάτες ανά τις ΗΠΑ συμμετείχαν στην απεργία της 1ης Μαΐου, με μία από τις δυναμικότερες κινητοποιήσεις να λαμβάνει χώρα στο Σικάγο, το μεγαλύτερο τότε βιομηχανικό κέντρο των Ηνωμένων Πολιτειών.
Δεκάδες χιλιάδες εργάτες κατέκλυσαν τους δρόμους της αμερικάνικης πόλης εκείνη την ημέρα, με τις απεργίες και τις κινητοποιήσεις να συνεχίζονται και τις επόμενες. Η κορύφωση των γεγονότων έλαβε χώρα την 4η Μαΐου, όταν η απεργιακή κινητοποίηση στην πλατεία Χέιμαρκετ «βάφτηκε κόκκινη»: Καθώς οι αστυνομικές δυνάμεις προσπαθούσαν να διαλύσουν τη συγκέντρωση, μία χειροβομβίδα εκσφενδονίστηκε από την πλευρά των διαδηλωτών, πυροδοτώντας… μακελειό. Οι αστυνομικοί ξεκίνησαν να πυροβολούν αδιακρίτως εναντίον των συγκεντρωμένων, διαλύοντας το πλήθος και προκαλώντας πανικό. Ο τραγικός απολογισμός ήταν επτά αστυνομικοί και τέσσερις πολίτες νεκροί, καθώς και δεκάδες τραυματίες από την πλευρά των διαδηλωτών. Από την αυτοσχέδια βόμβα σκοτώθηκε ο ένας εκ των αστυνομικών, ενώ οι υπόλοιποι έξι έχασαν τη ζωή τους από πυρά αγνώστου προελεύσεως, με αναφορές για πυροβολισμούς και από την πλευρά των διαδηλωτών να έχουν καταγραφεί. Καταδίκες, εκτελέσεις και σκληρή καταστολή ακολούθησαν τα θλιβερά συμβάντα της ημέρας εκείνης, με τον εργατικό αναβρασμό στις ΗΠΑ να δέχεται καθοριστικά πλήγματα και να υποχωρεί.
Η Δεύτερη Διεθνής στις 14 Ιουλίου 1889 θα δώσει οικουμενικό χαρακτήρα στις «αιματοβαμμένες» εργατικές κινητοποιήσεις του Σικάγο στις αρχές Μαΐου 1886.
Από το 1890 κιόλας, η Πρωτομαγιά (ή Εργατική Πρωτομαγιά) δεν θα είναι απλώς μία ιστορική επέτειος για τα γεγονότα εκείνων των ημερών, αλλά μία ημέρα καθολικής απεργίας, η οποία θα υπενθυμίζει τα δικαιώματα του εργαζόμενου κόσμου και των αγώνων μέσω των οποίων αυτά κερδήθηκαν. Με μία σημαντική στιγμή της ιστορίας των εργατικών αγώνων στον πυρήνα της, η Πρωτομαγιά συμπυκνώνει συμβολικά ολόκληρη αυτή την ιστορία, ξεπερνώντας «από γεννησιμιού» της τις αμερικάνικες ρίζες της και αποκτώντας «εν τη γενέσει» υπερεθνικό χαρακτήρα.
Στη χώρα μας, ο πρώτος εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς έγινε το 1893, στην Αθήνα, με πρωτοβουλία του Κεντρικού Σοσιαλιστικού Συλλόγου του Σταύρου Καλλέργη. Η 1η Μαΐου ήταν Σάββατο και εργάσιμη. Έτσι, επελέγη η Κυριακή 2 Μαΐου, για να έχει η γιορτή μαζικό χαρακτήρα.
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Σοσιαλιστής», που εξέδιδε ο Καλλέργης, στις 5 το απόγευμα της Κυριακής συγκεντρώθηκαν στο Στάδιο πάνω από 2.000 σοσιαλιστές και εργαζόμενοι. Η «Εφημερίς» τους υπολόγισε μόνο σε 200 και σημείωνε σε άρθρο της: «Οι πλείστοι εξ αυτών ήσαν εργάται, ευπρεπώς κατά το πλείστον ενδεδυμένοι, με ερυθράς κονκάρδας επί της κομβιοδόχης, και πολύ ήσυχοι άνθρωποι. Αυτοί είναι οι πρώτοι σοσιαλισταί εν Ελλάδι, και συνήλθον χθες εις το πρώτον αυτών εν Αθήναις συλλαλητήριον».
πηγή: kathimerini.gr
